Sau khi gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ mua Nhà ở xẫ hội (NOXH) kết thúc, đầu tháng 6 vừa qua, người thu nhập thấp cả nước đón nhận tin vui khi Chính phủ có Quyết định về mức lãi suất cho vay ưu đãi NOXH là 4.8%/năm tại Ngân hàng Chính sách xã hội theo Nghị định 100. Nhưng hai tháng đã trôi qua, các ngân hàng vẫn chưa biết lấy nguồn vốn ở đâu để triển khai chương trình cho vay mua NOXH và người vay tiền thì vẫn phải chờ.
‘Dài cổ’ chờ mua NOXH
Theo Quyết định số 1013 ngày 6/6/2016 của Thủ tướng Chính phủ, mức lãi suất cho vay ưu đãi nhà ở xã hội 4.8%/năm tại Ngân hàng Chính sách xã hội sẽ áp dụng đến hết ngày 31/12/2016.
Như vậy, chỉ còn chưa đầy hai tháng nữa, gói ưu đãi này sẽ hết thời hạn, nhưng đến nay, việc triển khai vẫn nhiều vướng mắc. Người dân và doanh nghiệp phản ánh không tiếp cận được nguồn vốn, còn bản thân ngân hàng được giao nhiệm vụ cho vay cũng lúng túng trong “mớ” thủ tục cũng như vẫn phải chờ nguồn tái cấp từ ngân hàng trung ương.
Tắc vốn cho vay mua nhà ở xã hội. Ảnh minh họa
Bị lỡ nhịp với gói tín dụng 30.000 tỷ đồng, chị Huyền (Hà Nội) đã rất vui trước thông tin sẽ được hưởng lãi suất 4.8%/năm khi vay mua NOXH tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Thế nhưng, khi hỏi về việc vay vốn ưu đãi này, chị Huyền nhận được câu trả lời từ nhân viên ngân hàng là chưa có vốn từ ngân hàng Nhà nước rót về nên chưa thể cho vay.
Nhiều chủ đầu tư làm NOXH cũng như “ngồi trên đống lửa” khi các chính sách vay ưu đãi chậm triển khai. Đại diện sàn giao dịch Maxland (Hà Nội) cho biết, nếu chính sách không cụ thể hóa sớm, không chỉ khách hàng mất cơ hội mà doanh nghiệp cũng bị ảnh hưởng lớn. Bởi lẽ hiện tại nhiều khách hàng đã rút hồ sơ về, nhưng chủ đầu tư vẫn phải vay vốn để triển khai dự án đúng tiến độ, thực hiện đúng cam kết với các khách hàng đã ký hợp đồng mua bán trước đó.
Thực tế, hiện phân khúc NOXH đang có xu hướng tăng giá do nguồn cung thiếu. Vì vậy, nếu không nhanh chóng sắp xếp nguồn vốn để tiến hành giải ngân, nhiều người thu nhập thấp sẽ mất cơ hội mua được nhà tại các thành phố lớn.
Lo ngại chính sách không vào thực tiễn
Trước thực trạng thiếu vốn cho chương trình cho vay NOXH, các chuyên gia nhận định, chỉ còn hơn hai tháng nữa là chương trình cho vay này hết thời hạn. Nếu tiếp tục chậm trễ bố trí nguồn vốn, thì rất có thể chính sách sẽ không đi vào thực tiễn, vì người dân cũng phải mất không ít thời gian để có thể hoàn thiện các thủ tục vay vốn.
Ông Hoàng Minh Tế – Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội, cho biết đề xuất nguồn vốn này của năm 2016 là 1.000 tỷ đồng từ ngân sách, ngân hàng chính sách xã hội sẽ huy động thêm 1.000 tỷ đồng. Như vậy, năm 2016, dự kiến cho vay 2.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo ông Tế, dù công tác chuẩn bị đã xong, nhưng do nguồn vốn này chưa được phê duyệt nên chưa thể thực hiện được.
Lý giải cho sự chậm trễ này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Đỗ Đức Duy cho biết: “Đây là nguồn vốn đầu tư công trung hạn, phải tuân thủ pháp luật về đầu tư công, cân đối các nguồn vốn khác, cho nên hiện đã có chính sách, mức lãi suất 4.8%. Bộ đã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội đã ban hành quy chế cho vay, Thông tư hướng dẫn Nghị định 100 của Bộ Xây dựng cũng đã có, chỉ còn chờ tìm được nguồn vốn thì sẽ cho giải ngân”.
Vừa qua, Hiệp hội BĐS Tp. HCM đã có văn bản kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ, các Bộ, ngành liên quan về thực trạng và giải pháp phát triển NOXH. Hiệp hội thống nhất với ý kiến của Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, xem xét đề xuất bố trí khoảng 500 – 1.000 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách trong năm 2016 để Ngân hàng Nhà nước có căn cứ tái cấp vốn và cấp bù lãi suất.
Những người đang có nhu cầu mua NOXH không biết sẽ phải chờ đến bao giờ, trong khi đó nỗi lo quy định người vay mua NOXH phải có sổ tiết kiệm 12 tháng tại ngân hàng cho vay lại thêm một rào cản để người thu nhập thấp tiếp cận được với nguồn vốn này.
Rõ ràng cơ quan thực thi trách nhiệm cần có sự hỗ trợ kịp thời, cùng những thủ tục nhanh gọn để người nghèo sớm được tiếp cận với những ưu đãi thì chính sách về NOXH mới phát huy hết vai trò và tính hiệu quả của nó.
